หลักสูตรสมาธิเพื่อพัฒนาพลังจิต

          จากแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ปี (พ.ศ. ๒๕๖๑ – ๒๕๘๐) ประเด็นที่ ๑๒ การพัฒนาการเรียนรู้ รวมทั้งนโยบายเรื่อง การเตรียมคนไทยสู่ศตวรรษที่ ๒๑ และ แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๖๖ – ๒๕๗๐ โดยมุ่งหวังให้ผู้เรียนทุกช่วงวัยจะได้รับการพัฒนาในทุกมิติ ทั้งในด้านโอกาส ความเท่าเทียม ความเสมอภาค และความปลอดภัย สำหรับด้านการจัดการศึกษาเพื่อความปลอดภัย กระทรวงศึกษาธิการมีนโยบายเร่งปลูกฝังทัศนคติ พฤติกรรม และองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้อง โดยบูรณาการอยู่ในกระบวนการจัดการเรียนรู้ เพื่อสร้างโอกาสในการเรียนรู้และสร้างภูมิคุ้มกันกับผู้เรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา

            ความเครียด (stress) หมายถึง ความกดดันจากสิ่งแวดล้อมภายนอก เป็นภาวะที่ทำให้เกิดความวุ่นวายภายในจิตใจ รู้สึกว่าตนถูกคุกคาม หรือรู้สึกไม่มั่นคงปลอดภัย (Lazarus RS.,1999) สาเหตุของความเครียดในผู้เรียน เช่น ปัจจัยส่วนบุคคล (personal factors) ได้แก่ พันธุกรรม เพศ อายุ และปัจจัยภายนอกด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ได้แก่ สัมพันธภาพกับสมาชิกภายในครอบครัว เพื่อน คู่รัก และครู (Magaya L and others, 2005) องค์กรสหภาพการศึกษานานาชาติ (Educaiton International: EI) รายงานว่า สิ่งที่น่าเป็นห่วงมากที่สุดคือ ความเครียดของครู เช่น ความเครียดจากภาระงานที่เกิดจากผลกระทบของโควิด-19 ในปัจจุบัน เนื่องจากคาบการเรียนการสอนถูกโยกไปอยู่ในออนไลน์ ส่งผลให้ชั่วโมงการสอนเพิ่มพูนมหาศาล และการที่ครูหรือนักเรียนขาดแคลนทรัพยากรในการเข้าถึงการเรียน เช่น คอมพิวเตอร์ อินเทอร์เน็ต หรือซอฟต์แวร์ (ที่มา : The Global Report on the Status of Teachers 2021) ความกดดันจากการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างรวดเร็วนั้นมีผลกระทบต่อภาวะการเรียนรู้ถดถอยของผู้เรียน ประสิทธิภาพการสอนของครู การบรรเทาความเครียดจึงมีความสำคัญต่อการพัฒนาในทุกมิติ การเรียนรู้และสร้างภูมิคุ้มกันกับผู้เรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา เทคนิคการฝึกจิตให้สงบนิ่งหรือที่รู้จักคือทำสมาธิ (Mindfulness Meditation) จึงถูกนำมาใช้ เพื่อช่วยในการบรรเทาความเครียด การบำบัดทางด้านจิตใจและอารมณ์ได้เป็นอย่างดี (Andrea W and others, 2015)

           สมเด็จพระญาณวชิโรดม (วิริยังค์ สิรินฺธโร) กล่าวว่า เรื่องเด็กนั้นเป็นเรื่องใหญ่ เพราะเด็กต้องเติบโตไปเป็นอนาคตของชาติ เรามีวิธีที่จะช่วยเด็กให้มีคุณภาพดี นิสัยดี สติปัญญาดี มีความคิดสร้างสรรค์ และมีความรับผิดชอบ ฯลฯ การสอนเด็กให้เน้นการทำสมาธิขั้นพื้นฐาน หมายถึง การทำความสงบให้เกิดขึ้นในใจเพื่อให้มีการเพิ่มพลังจิต ซึ่งธรรมชาติของเด็กมีความจำเป็นที่จะต้องมีเครื่องอยู่ ถ้ามีเครื่องล่อใจเด็กด้วยการทำสมาธิ จะเป็นการสร้างคุณภาพให้เด็กได้เป็นอย่างดี สำหรับครูซึ่งต้องเป็นผู้ที่มีความรับผิดชอบและมีเมตตาสูง การได้ทราบแนวทางการทำสมาธิอย่างง่ายจะช่วยลดความเครียดจากการทำงานได้และสามารถนำแนวทางการทำสมาธิอย่างง่ายไปสอนนักเรียนในโรงเรียน เพื่อให้นักเรียนได้รู้วิธีการลดความเครียดของตนเองได้ เมื่อมีสมาธิ มีสติ ความจำในการเรียนเพิ่มขึ้น เป็นเด็กที่มีคุณภาพ สติปัญญาดี มีความคิดสร้างสรรค์ มีเหตุผลมีความรับผิดชอบและมีเมตตา ซึ่งเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติ

          มูลนิธิสถาบันพลังจิตตานุภาพ หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร จึงได้จัดทำหลักสูตรสมาธิเพื่อพัฒนาพลังจิตซึ่งเนื้อหาและกิจกรรมเพื่อให้วิทยากรที่ผ่านหลักสูตรดังกล่าวนำไปอบรมนักเรียนในสถานศึกษาให้เกิดการปฏิบัติสมาธิอย่างจริงจังและต่อเนื่อง